Bilim insanları yaşama uygun koşullara sahip olabilecek gezegen keşfetti

Gezegenin bazı özellikleri, yaşam barındırma potansiyelini tartışmalı hale getirse de, keşif bilim dünyasında büyük heyecan yarattı. Oxford Üniversitesi’nden astrofizikçi Michael Cretignier, gezegenin varlığını doğrulamanın büyük bir sevinç ve rahatlama yarattığını belirtti.

İlk veriler gözlem cihazlarının algılama sınırında olduğu için, gezegenin gerçekten var olup olmadığı konusunda şüpheler vardı. Ancak yeni verilerle HD 20794 d’nin kesin olarak tespit edildiği açıklandı.

Bir gezegenin yaşama elverişli olup olmadığını belirleyen en önemli kriterlerden biri sıvı suyun bulunabilme ihtimali. Bunun için gezegenin yıldızına çok yakın ya da çok uzak olmaması, yani yaşanabilir bölge içinde bulunması gerekiyor. HD 20794 d’nin yıldızına olan uzaklığı, bu bölgede yer aldığına işaret ediyor.

HD 20794, Güneş’e benzeyen ancak biraz daha küçük ve yaşlı bir sarı cüce yıldız. Bu, yıldızın kararlı bir hidrojen yakma sürecinde olduğunu ve gezegenin yörüngesinin uzun süredir stabil kalmış olabileceğini gösteriyor. 2011 yılında HD 20794’ün etrafında üç gezegenin varlığı duyurulmuştu, ancak daha fazla bilgi edinmek oldukça zordu.

2022 yılında Cretignier ve ekibi, HD 20794 yıldızının ışığında hafif ve düzenli bir dalgalanma fark etti. Bu dalgalanma, bir gezegenin yıldızı üzerinde yarattığı kütleçekimsel etkiyle oluşuyor olabilir. Ancak sinyal oldukça zayıftı ve kesin sonuçlara ulaşmak için Avrupa Güney Gözlemevi’nin ESPRESSO cihazıyla ek gözlemler yapıldı.

Sonuçlar, HD 20794 d’nin varlığını net bir şekilde ortaya koydu. Gezegenin yörüngesi 648 gün sürüyor ve büyük ölçüde yaşanabilir bölgenin içinde bulunuyor. Ancak burada bazı belirsizlikler de var. Gezegenin yörüngesi tamamen dairesel değil, eliptik bir şekle sahip. Yıldızına en yakın olduğu noktalarda sıvı suyun bulunma ihtimali olsa da, en uzak noktalarda suyun donma riski bulunuyor.

Ayrıca, gezegenin tam çapı bilinmediği için yoğunluğu hesaplanamıyor. Eğer küçük bir yarıçapa sahipse kayalık bir süper Dünya olabilir. Ancak büyük bir yarıçapa sahipse, mini-Neptün benzeri gazlı bir gezegen olma ihtimali de var.

Bilim insanları, gelecekte yapılacak gözlemlerle bu gezegenin gerçekten yaşama elverişli olup olmadığını belirlemeyi umuyor. Cretignier, HD 20794 d’nin Dünya’ya en yakın potansiyel yaşanabilir gezegenlerden biri olduğunu ve bilim dünyasında büyük bir ilgi uyandıracağını ifade etti.